Finlandiya Eğitim Felsefesi Notları

 

Finlandiya eğitim sistemi

1. Bütün öğrencilere eşit eğitim fırsatı 

2. Eğitim tamamen ücretsiz, özel okul yok, harç ücreti yok.

3. Öğrenme sonuçları çok iyi, pisa gibi sonuçlar çok iyi.

4. Stressiz öğrenme fırsatı var. Asya’da da çok iyi eğitim var ama rekabete dayalı ve stresli bir eğitim, Finlandiya’da stressiz bir eğitim hakim, rekabet yok.

5. Öğretmenlere tam güven en önemli sistemi, öğretmenler Finlandiya eğitim sisteminde çok önemli bir konumda.

6. Öğretmenlerin en az yüksek lisans derecesi olmalı onların eğitimi çok önemli.

7. Orman okulu müfredatı. O gün ormanda işliyor öğretmen. Bunu yaparken hiçbir izne gerek yok. Bunun sebebi öğretmen bu işin uzmanıdır çocuklar için en iyisi neyse onlar bilir diye düşünmeleridir. Tabii ki okul idaresine bilgi verir, onlar da velilere haber verir nerede olduğunu telefon bilgilerini paylaşır. Bir gün öncesinden ormana uygun giyinmelerini de söyleyebilir.

Bütün eğitim müfredata bağlı ama burada karar verici öğretmen, öğretmen müfredatta yer alan konuları nasıl, nerede öğreteceğini kendisi karar veriyor. Materyalleri kendi belirliyor. Aynı şekilde öğrencileri nasıl değerlendireceğine de yine öğretmen kendisi karar veriyor. Sınav yapmak zorunda değil. Ulusal sınavlar var ama öğretmen bunu uygulamak zorunda değil. Aynı konuyu anlatan öğretmenler tamamen farklı yöntem, sınav kullanabilir, öğretmen burada özgür ve bu durum çok normal bir şey orada, öğretmenlere güven tam, işin uzmanı çünkü.

Öğretmenlere güven var, herhangi bir teftiş yapılmıyor, öğretmenlere inanıyorlar. Genelde aileler, müdürler öğretmenlere güvenir. Çünkü küçük bir coğrafya, herkes birbirini tanır Finlandiya’da zor koşullar hakimdir iklim şartları vs bu yüzden işbirliği yapmak zorundalar hayatta kalmak için güvenin kaynağı buradan gelir. İnsanlar genel olarak birbirine güvenir. Sıradan insanlardan oluşur Finlandiya o yüzden yüzyıldan kısa süre önce bağımsızlığını kazandı güveni arttırdı bu durum çünkü halktan insanlar da hükümetin başına geçebildi. Çok fakir bir ülkeydi ve eğitim sayesinde toparlandı ve şu an zengin bir ülke haline geldi. Bunda eğitimin payı çok büyük.

Eğitimde hesap verilebilirlik diye bir kavram yok, muhasebede var ama eğitimde sorumluluk kavramı var. Diğer ülkeler nasıl hesap veriyor öğretmenler diye soruyorlar. Sorumluluk sahibidir insanlar bu içten gelir ama hesap verilebilirlik dışarıdan gelen bir etkidir. Biz içsel motivasyonu önemsiyoruz sorumluluk içsel motivasyondur, hesap vermek ise dış motivasyondur. 

Burası çok önemli çocukları sınavlara değil hayata hazırlıyor Finlandiya sistemi müfredat tamamen beceri odaklı bu nedenle ama Türkiye’de maalesef sınavlara hazırlanıyor çocuklar hayata hazırlanmıyor.

Diğer ülkeler mesela Çin, Türkiye sınavlara hazırlanıyor zorunlu sınavlar yok. Finlandiya’da sadece lisede bir sınav var ve bu bile büyük strese neden oluyor. Sınav yoksa stres de yok. Küçük yaşlarda çocuklar hayat becerilerini öğreniyor, sınav yok. Çünkü sınav stres demek bu yüzden küçük yaşlarda sınav yok liseye kadar. Stres direkt öğrenmeyi bloke eden bir şey, öğrenmeyi sekteye uğratır stres. 

Müfredatın üçte biri diğer hayat becerilerine odaklanıyor. Matematik, dil gibi dersler çok ön planda değil. Pratik çalışmalarda dikiş, el işçiliği öğreniyorlar . Kendileri için kıyafet tasarlıyorlar, örgü örüyorlar. Cinsiyet ayrımı olmaksızın ahşap işçiliği, metal işçiliği, elektronik öğreniyorlar. Çok önemli hayat becerileri bunlar. Finlandiya’da kendi evini yapmak önemli, bunları okulda öğreniyorlar. Ev ekonomisi dersleri var. Yemek yapma, temizlik yapma, çamaşır yıkama, ekonomi çok sevilen bir ders çocuklar yemek pişiriyor, pişirdiğini yiyorlar bu yüzden de çok seviyorlar bu dersi. Evde de, okulda da bunları öğretiyorlar.

Müfredatın %30’u hayat becerileri yani üçte birini kapsıyor. Ev ekonomisi dersinde ölçü kullanıyor kesirleri kullanıyor , matematiği de öğreniyor, akademik hayatta öğrendiklerini pratiğe dönüştürmüş oluyor ve bu sayede öğrenme isteği de artıyor. Çünkü öğrendikleri hayata uyarlanabilir olunca anlamlı hale gelmeye başlıyor.

Problem çözme, işbirliği gibi becerileri de ev ekonomisinde öğrenmiş oluyor.(Yaşam becerileri derslerinde)

Örgün eğitim yedi yaşında başlıyor öncesinde erken çocukluk okul öncesi eğitimi var. 7-16 yaş dokuz yıl sürüyor. Lisede akademik, test odaklı bir eğitim var daha çok. Bizdeki gibi mesleki eğitim liseleri de var. Stajyerlik çalışmaları var. Öğrenciler, kendi istediği yerde market, kütüphane gibi bir yerde çalışabiliyorlar, okulda öğrendiklerini pratik ediyorlar. Hükümet haftada 30 saate kadar çalışma izni veriyor lisede de, üniversitede.

Ders süreleri 45 dakika ders, 15 dakika teneffüs bazen liselerde 90 dakika ders, 30 dakika teneffüs olabiliyor. 

Ücretsiz olarak öğlen yemeği de var okullarda ve tüm okullar tamamen ücretsiz, özel okul yok .

Ders süreleri 

1. sınıftan-5.sınıfa kadar 4 saat 

6. sınıf 5-6 saat  

7.sınıf 6-7 saat

Lise 6-7 saat nadiren 8 saat

Eğitim sistemi her şey bilimsel bazlı, bilimsel gelişmeleri eğitime uyarlıyorlar. Her zaman bilimi baz alıyorlar, yenilikleri değişiklikleri müfredatı bilime göre düzenliyorlar. 

Dünyadaki herkes deneyerek, keşfederek, yaşayarak öğreniyor. Öğrenciler kendi faaliyetlerini kendi başlarına yaptığı zaman öğreniyorlar. Farklı öğrenme biçimlerini denemek çok etkili sadece öğreten, anlatan biri olan bir eğitim yok. 

Özel eğitimde çocuklar için öğrenciye özel özelleştirilmiş programlar kullanılıyor. 

Bilim bazlı öğrenmede doğayı bir araç olarak kullanıyorlar. Doğadan mümkün olduğunca istifade etmeye çalışıyorlar. Doğanın sakinliğini, öğretilerini kullanıyorlar. 

Finlandiya eğitim sisteminde müfredatta beceriler var ve bu becerileri kullanmak zorunda öğretmen. Düşünme ve öğrenmeyi öğrenme becerileri, düşünme üzerine düşünme, çoklu okuma becerileri, yaratıcılık gibi beceriler var müfredatta. Finlandiya temel müfredatı bu becerilere dayanıyor. Dolayısıyla ne zaman yeni bir ders planlayacak olsa öğretmen bu becerilere bakmak zorunda. Yani beceri önce geliyor, içerik sonra geliyor. Bunun için farklı branşlardaki öğretmenlerin birlikte çalışmaları gerekiyor, müfredatta işbirliği yapmaları gerekiyor. 

Eğitimde 1970'lerden sonra yeni bir teori sistem ortaya atılmamış. Şu anki sistemde ne varsa 1970 ve öncesine dayalı.